Tham gia giao dịch ngoại hối, hẳn bạn đã thuộc nằm lòng những kỹ năng để trở thành một trader giỏi như nghiên cứu, lập kế hoạch tổng thể, giữ kỷ thuật, biết cắt lỗ, chốt lãi… và kiểm soát cảm xúc. Hay nói cách khác, bạn cần phải có phương pháp rèn luyện tâm lý giao dịch.
Nói vậy có phải chỉ cần nắm vững lý thuyết về tâm lý đám đông, tâm lý cá nhân… là bạn trở thành trader giỏi hay không? Hay 90% sự thành công trong giao dịch forex là nhờ tâm lý chứ không phải nhờ phân tích kỹ thuật?
Không hẳn vậy! Tâm lý giao dịch rất quan trọng, nhưng không thể phủ nhận sự quan trọng của những yếu tố khác. Hơn nữa, giữa chúng có mối quan hệ rất chặt chẽ. Đừng tin vào những lời quảng cáo rằng thành công là nhờ 90% tâm lý, hay 60% tâm lý, các yếu tố khác chỉ là thứ yếu. Hãy cùng FXS tìm hiểu sâu hơn về vấn đề tâm lý giao dịch nhé!
1. Tâm lý ảnh hưởng tới việc giao dịch như nào?
1.1. Ảnh hưởng từ tâm lý đám đông
Ta hãy xem xét một thí nghiệm của giáo sư tâm lý học Solomon Asch. Ông chia thành các nhóm 7 người vào phòng riêng, cho họ nhìn vào 2 đường thẳng được vẽ trên tường, một đường dài 25cm, và đường kia 30cm. Trong số này, thật ra chỉ có một người thực sự bị thí nghiệm, 6 người còn lại có nhiệm vụ khiến cho người bị thí nghiệm đưa ra quyết định sai lầm.
Sau đó vị giáo sư hỏi từng người xem đường nào dài hơn. Dĩ nhiên ai cũng biết rõ đường 30cm dài hơn. Thế nhưng 6 người kia đều trả lời đường 25cm dài hơn. Dưới áp lực đó, 60% trường hợp là người cuối cùng trả lời rằng đường 25cm dài hơn.
Với những trường hợp “chống lại đám đông” khẳng định đường 30cm dài hơn, 6 người kia sẽ tiếp tục cười nhạo, giễu cợt. Cuối cùng 30% trường hợp còn lại, “nhận ra mình sai”, và viện cớ rằng mình mắt kém hoặc góc nhìn nhầm lẫn. Chỉ còn 10% trường hợp hiếm hoi một mực bảo vệ quan điểm của mình.
Trong trading thì sao? Hẳn bạn cũng thấy đâu đó có bóng dáng của mình? Nếu câu trả lời là “không”, xin chúc mừng bạn, bạn thuộc 10% kiên định chống lại đám đông kia. Nhưng 90% còn lại không được may mắn như bạn, họ nghe theo đám đông BUY mặc dù trước đó họ đã tìm thấy tín hiệu SELL. Và kết quả cuối cùng đa phần họ mới là người đúng.
1.2. Ảnh hưởng bởi tâm lý của chính mình
Trong thị trường tài chính, có lẽ trader nào cũng đã từng phải trải qua nhiều đau thương từ những thua lỗ. Thua nhiều quá thì tự nghi ngờ bản thân, thất vọng với phướng pháp giao dịch, bị chê trách, dèm pha bởi bạn bè, người thân trong gia đình… vân vân và mây mây.
Con người, ai cũng có lòng tham, ai cũng có nỗi sợ hãi. Lòng tham khiến bạn lãi rồi, tới điểm take profit rồi vẫn gồng tiếp mong được nhiều lợi nhuận hơn. Hoặc tâm lý FOMO khi thấy giá tăng quá, sợ mất phần nên nhảy vào mua ngay kẻo lỡ. Tới khi giá rớt, bạn bắt đầu lỗ, và bạn sợ hãi rằng nếu cut loss lỡ giá nó bay tiếp thì sao? Kết quả giá tiếp tục rơi và bạn sẽ phải thua lỗ thêm nhiều hơn, hoặc cháy tài khoản.
Thua lỗ nhiều thì sinh ra tâm lý thiếu tự tin, dần dần không dám tiếp tục nữa, và bạn rời bỏ thị trường, trở thành người thua cuộc. Đó chưa phải tệ nhất, bạn thua lỗ nhưng không cam lòng, bạn tiếp tục bơm tiền vào đánh trong lúc tâm lý còn đang kích động. Phán đoán của bạn tiếp tục sai lầm, và bạn mất thêm nhiều tiền hơn.
2. Nắm bắt bí quyết tâm lý giao dịch
Cái gì gọi là bí quyết tâm lý giao dịch? Nghe có vẻ hàn lâm, nhưng thật ra nó chỉ nằm gọn trong hai từ: “học tập” và “rèn luyện”. Tâm lý yếu bắt nguồn từ một nguyên nhân chính là tri thức của bạn chưa tốt. Hay nói một cách cụ thể hơn, là bạn phân tích (cơ bản, kỹ thuật…) chưa tốt, quản lý vốn chưa tốt, lên kế hoạch chưa tốt. Đây chính là mối quan hệ mật thiết giữa tâm lý và những yếu tố còn lại.
2.1. Hãy không ngừng học tập
Hãy trau dồi các kiến thức về quản lý vốn, phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật… thường xuyên không ngừng nghỉ. Kiến thức không bao giờ là đủ. Nhưng trong biển kiến thức kia bạn phải học cái gì đây? Kiến thức nào mới giúp bạn kiếm được tiền? Câu hỏi này cần phải được chính bạn trả lời, bằng cách “rèn luyện”.
2.2. Rèn luyện như thế nào?
“Học thì phải đi đôi với hành,” biết rồi, khổ lắm, nói mãi! Thật ra không khổ bằng mất tiền đâu, vì vậy hãy chịu khó “hành” để trở thành một trader giỏi. “Hành” ở đây chính là rèn luyện. Hãy áp dụng những kiến thức bạn học được vào thực tế. Bạn sợ mất tiền, các sàn giao dịch hiện này đều cung cấp loại tài khoản demo để các bạn có thể luyện tập, vấn đề các bạn máu kiếm tiền ngay mà không thèm sử dụng đến mà thôi. Hãy kiên nhẫn! Phải thật kiên nhẫn rèn luyện và tích lũy kinh nghiệm trước khi “tham chiến” thực sự.
Sau đi đã tự tin với các tài khoản demo rồi, bước tiếp theo là hãy trải nghiệm thực tế. Tuy nhiên, tâm lý trong thực chiến khác xa so với khi chơi thử. Do đó, hãy sử dụng một số vốn nhỏ thôi để làm quen. Sử dụng loại tài khoản cent (100 cent = 1 usd) cũng rất thích hợp để bạn đi bước tiếp theo này.
Hãy đi từng bước, đừng nóng vội. Khi bạn đã có kiến thức, biết lên một kế hoạch tốt, nắm bắt cách thị trường hoạt động, thì tâm lý của bạn mới tốt. Nói cách khác, người có tâm lý tốt thì những yếu khác của họ thật ra còn tốt hơn, bởi chính sự trau dồi và rèn luyện những kỹ năng và yếu tố đó giúp họ có một tâm lý tốt.
3. Sức mạnh của trực giác
Bạn hay thấy trên mạng, trên telegram, trên facebook… có những trader giỏi tới mức họ dự đoán được thị trường sẽ làm gì tiếp theo, và tỷ lệ đúng rất cao. Khi được hỏi, nhiều người trong số họ trả lời rằng họ: Tin vào trực giác khi giao dịch.
Nhiều bạn sẽ thắc mắc, tin vào trực giác thì khác gì đánh bạc? Đáp án cho câu hỏi của bạn là, trực giác sinh ra từ kiến thức và kinh nghiệm, tức là tri thức tương quan với trực giác của bạn có từ sự tích lũy. Rèn luyện đủ nhiều, biến kiến thức trở thành một phần của bản thân, khi đó bạn sẽ có phản xạ thị trường rất tốt, và trực giác của bạn sẽ trở nên mạnh mẽ và đáng tin hơn bất kỳ “đám đông” nào.
Trong Y khoa và Tâm lý học thì nó được gọi là: Synap. Synap là một cầu nối giữa các nơ-ron trong não người với các thông tin bên ngoài. Khi bạn tiếp cận một vấn đề càng nhiều lần, thì não càng sản sinh ra nhiều sợi Synap, mỗi Synap cho ta một kịch bản khác nhau. Nếu chúng ta thực hành càng nhiều lần thì càng nhiều sợi Synap được sản sinh ra trong đầu và kết quả chúng ta phản ứng nhanh hơn với những người khác.
Ứng dụng vào trong giao dịch forex, bạn dành thời gian để giao dịch càng nhiều thì càng nhiều sợi Synap về kịch bản thị trường sắp tới được sản sinh trong đầu và bạn sẽ phản ứng tốt hơn nếu kịch bản đó diễn ra lần nữa.
4. Kết luận
Con đường dành cho trader vốn không bằng phẳng. Đừng tin vào những lời quảng cáo thậm xưng rằng chỉ cần học mấy cái lý thuyết đám đông này nọ thì sẽ trading toàn thắng. Bạn muốn đi ngược được đám đông để dành chiến thắng, trước tiên bạn phải có tri thức đã. Hãy tạo tài khoản và bắt tay vào thực hành bằng tài khoản demo ngay nhé.
TNĐT tư vấn dịch vụ giải pháp và sản phẩm Robot giao dịch, hỗ trợ code tool đơn giản hóa trading, hệ thống chỉ báo chuyên biệt, kênh tín hiệu, kênh kiến thức… Nếu anh/chị quan tâm, đừng ngại click:
1. Hotline: 096 138 1264
2. Facebook: tndt/fanpage
3. Nhóm Telegram: tndt/tele
4. Kênh Telegram: tndt/kenhtele
5. Đăng ký TK Forex: tndt/forex4you
6. Email: [email protected]
